نویسنده: ابن فرانکن برگ
ترجمه و ویرایش محتوایی: دکتر محمد قلم‌چی
شهرداران شهرهای هوشمند، نگرانی به‌حقی در خصوص امنیت الکترونیکی شهرهای خود دارند. ایمن‌سازی شهرهای هوشمند با وجود میلیون‌ها دستگاه IOT از بازیگران سرکش با دسترسی آسان به اتصالات اینترنتی در هر نقطه از جهان، مستلزم تلاش دائمی است. سرفصل جدیدی در امنیت الکترونیک به‌وجود آمده است. فعالان سرکش فناوری اطلاعات با دسترسی آسان به هواپیماهای بدون سرنشین ارزان که می‌توانند حریم خصوصی شهروندان را نقض کنند، حریم خصوصی ایشان را در فضاهای سایبری منتشر کنند و حملات غیرقانونی یا حتی کشنده‌ای را ترتیب دهند.
امنیت فیزیکی و امنیت سایبری دو روی یک سکه هستند. همانطور که شهرهای فردا با شبکه‌های پیچیده‌تر و متفاوت فن‌آوری‌های متصل و مستقل به وجود می‌آیند، برنامه‌ریزان شهر باید امنیت فیزیکی را به عنوان جزء جدایی ناپذیر امنیت شهری در نظر بگیرند.
پهپاد به ملاحظات امنیتی شهر هوشمند افزوده شده
به گزارش بیزینس اینسایدر، در سال 2017، فروش هواپیماهای بدون سرنشین به بیش از 1 میلیارد دلار رسید و بیش از 10 میلیون پهپاد در سراسر جهان فروخته شد. «درون دی جی» پیش‌بینی می‌کند که نزدیک به 3 میلیون پهپاد در ایالات متحده تنها در سال 2018 فروخته خواهد شد. با رشدی مشابه این، روشن است که برنامه‌ریزان امنیتی باید امنیت شهر هوشمند را در مواجهه با این چالش سه بعدی، در نظر بگیرند. قرن‌هاست برنامه‌ریزان امنیتی، تنها با چالش‌های دوبعدی روبرو بوده اند. این افزایش بعد، نیازمند آموزش و توانمندسازی مدیران امنیتی شهرهاست.
وزیر فعلی امنیتی میهن امریکا، کریستین نیلسن در واشنگتن پست نوشت:
تکنولوژی پهپاد پتانسیل تغییر دنیای ما را فراهم می کند – از ایجاد تغییرات تاریخی در تجارت الکترونیک تا واکنش سریعتر در موارد اضطراری – اما این تکنولوژی نیز یک طرف تاریک دارد. این می‌تواند برای جاسوسی بر ما، تهدید زیرساخت های حیاتی ما یا حمله به جمعیت و اماکن عمومی مورد استفاده قرار گیرد.
خبر خوب این است که امنیت جامع سایبر و فیزیکی امکان‌پذیر است، اما این همزمانی نیاز به گسترش امنیت شهری فراتر از پارادایم فعلی دو بعدی و دانش ویژه دیجیتالی دارد.
حفاظت زیرساخت‌های حیاتی
هر شهر نیازمند تامین امنیت زیرساخت‌های حیاتی است که اغلب در شبکه‌های وسیع و دور از مرکز شهر قراردارند. شبکه‌های برق ممکن است ده‌ها مکان تولیدی، صدها ایستگاه، هزاران برج و ده‌ها هزار مایل سیم داشته باشند. شبکه‌های آب و فاضلاب، منابع آب شرب و تاسیسات تسویه آب از این دست زیرساخت‌های حیاتی شهری هستند. بسیاری از شهرها دارای مناطق صنعتی و در اطراف مناطق پر جمعیت هستند که شامل کارخانه‌های شیمیایی بالقوه خطرناک، پالایشگاه‌ها و یا تأسیسات تولیدی می‌باشند.
پس از سال‌ها تمرکز بر امنیت، تقریبا تمام این امکانات لایه محافظت ویژه دارند. این شامل امنیت سایبری و امنیت در برابر تهدیدات زمین (همچون زمین لرزه یا سیل)، مردم یا وسایل نقلیه می‌شود. با این حال، تقریبا هیچکدام آنها از امنیت لازم در برابر پهپادها برخوردار نیستند. پهپادهایی که می‌توانند حامل بمب باشند، دسترسی زیرساخت‌های حیاتی به شهر را قطع کنند و یا دستگاهی را برای مخابره وضعیت زیرساخت‌های حیاتی در نقطه حساس قرار دهند. رویترز گزارش داد در ماه جولای، پهپادی که شبیه سوپر من بود، توسط گروهی موسوم به صلح سبز، وارد منطقه ممنوعه‌ی تاسیسات اتمی فرانسه شد. برخی از کاربران سرکش هدایت‌کننده این پهپادها شاید نمی‌دانند اقدام خطرناک آنها، ممکن است منجر به چه فاجعه جبران ناپذیری برای تمامی هموطنانشان، حتی خودشان شود. بسیاری از این مهاجمان، از نتیجه نهایی اقدامات خود بی‌اطلاعند.
شهرهای هوشمند نیز پارک‌ها و مکان‌هایی برای گردهمایی شهروندان دارند، وقتی شهروندان آمریکایی از یک روز آفتابی لذت می‌برند، یا وقتی ده‌ها تا صدها هزار نفر در یک رویداد (مانند نمایش، جشنواره ها، رویدادهای ورزشی و غیره) شرکت کرده‌اند، موارد متعددی از اصابت تصادفی پهپاد به افراد گزارش شده است. خبر اخیر حمله‌ی هواپیماهای بدون سرنشین به رئیس جمهور ونزوئلا نشان دهنده‌ی آن است که چگونه هواپیماهای بدون سرنشین ارزان قیمت، تبدیل به انتخابی خطرناک برای مهاجمین شده است.
استفاده از پهپاد برای تامین امنیت عمومی
همانطور که توسط نیلسن، وزیر یاد شده اشاره شده است، کارکردهای مثبت متعددی از پهپاد در شهرهای هوشمند، همچون گسترش و یا تسریع خدمات و صرفه جویی در هزینه ارایه خدمات وجود دارد. تاکنون شاهد انجام ماموریت های شهری همچون مبارزه با آتش سوزی، تصادفات، شناسایی مظنونین یا جستجو برای افراد گمشده یا خلافکار بوده‌ایم. پهپادها تاکنون برای بازرسی امکانات، برج ها، مخازن، سیم ها و خطوط لوله مورد استفاده قرارگرفته‌اند. شرکت های نوآور امیدوارند روزی همه چیز را از غذا تا دارو و یا حتی اندام مورد نیاز پیوند را با پهپاد هرچه سریعتر به متقاضی برسانند.
در حالی که NASA و FAA مشغول تالیف قوانین مدیریت پهپادها در آسمان امریکا می نمایند، شهرهای هوشمند نیازمند برنامه ریزی برای این پرنده‌های مشکوک هستند. به عنوان مثال، شاید هواپیماها و هلی‌کوپترها نیاز است به تجهیزاتی مجهز شوند که پرواز پهپادها در نزدیک خود را شناسایی کنند. نیاز است قوانین بگونه‌ای تالیف گردد که مانع پروازهای مفید پهپادها در کشور نشود.
گام بعدی، شناسایی پارک‌ها، استادیوم‌ها و سایر امکانات شهری است که میزبان تعداد زیادی شهروند هستند. به منظور تامین امنیت این شهروندان نیاز است معماری امنیتی خاصی از سنسورهای حساس به پرواز پهپاد را پیاده‌سازی کنند تا به طور مداوم هوا را از بالای این فضاها تحت نظارت قرار دهند و در صورتی که هواپیماهای بدون سرنشین غیر مجاز در مجاورت بودند، به مقامات مناسب اطلاع دهند. همین کار را می توان برای تاسیسات صنعتی مانند نیروگاه‌ها، کارخانه‌های شیمیایی، پالایشگاه‌های نفت، بنادر و یا تأسیسات تولید کلیدی نیز انجام داد. همکاری با مقامات دولتی و فدرال می تواند به یک معماری مشترک برای تامین زیرساخت های حیاتی و فضاهای عمومی منجر شود.
اکنون زمان توجه ویژه متولیان شهرهای هوشمند برای گسترش مفاهیم امنیتی است. سایبر مجموعه‌ای از تهدیدات جدید ایجاد نموده که نیازمند توجه زیادی است. اما یکی دیگر از تهدیدات بسیار واقعی، تهدید پهپادهاست. تکنولوژی های قدیمی دیگر پاسخگوی این تهدید سه بعهدی نیستند و اگر هرچه سریعتر، مدیران شهری اقدام به پیاده سازی یک راه حل جامع امنیتی چندلایه در این حوزه نکنند، تهدیدهای امنیتی متعددی برای تمامی شهروندان رخ خواهد داد.